Günümüzün Yeni Sinema Teknolojileri

Emek Sineması

Çocukluğumu anımsıyorum. Sinemaya gitmek o zamanlar benim için bir lükstü.Sinemanın başka bir ilçede olup bize uzak oluşu ve tek başına gidemeyişim beni huzursuzlandırsa da bu durumun pek de önemli olduğunu hissetmiyordum. “Nasıl olsa televizyonda da çıkacak, oradan izlerim” düşüncesi beni belli bir yaşa kadar getirmişti.

Dershaneye gittiğim zamanlarda hep sinema afişlerinin önünden geçer, bu ay hangi filmler varmış diye bakardım. Çocukluktan beri sinemaya gitmeyişim sinemanın o kadar da benim için önemli olmadığını hissettirmişti. Fakat bir film gelmişti ki ona mutlaka gitmeliyim dedim. O filmle ilk defa sinema salonlarının nasıl bir yer olduğunu, nasıl bir atmosfere sahip olduğunu görecektim. Zinciri kırdım ve o istediğim filme bilet aldım. Bulunduğumuz civarda bir alternatif yoktu. Tek sinema. Tek salon. Herkes oraya gider filmini orada izlerdi. Biletimle salona gireceğim zaman içimdeki heyecanı hala çok iyi hissederim.

O gün ilk filmimi izledim. Sonra düşündüm ki acaba bütün salonlar bu şekilde küçük ve dar mı? Farklılığı olan ne gibi salonlar vardı? Aklımda sorular sorular.

O zamandan bu zamana sinema teknolojileri sürekli olarak gelişim halinde. Şu an bile. Film hangi özellikleri destekliyor bunları incelemeye başladık. Sinemada film izlemenin tadı artık değişmişti.

Bir filmi vizyona yeni girdiği için mi yoksa sinema teknolojileri ile filmden yüksek haz alabilmek için mi sinemada izlemeye gidiyorsunuz?

Günümüzün sinema teknolojileri insanlara filmi izlerken yüksek haz yaşatabilecek donanımlı salonlarıyla hizmet vermeye başladı. Filmlerde kullanılan teknolojiler de insanların aklını başından almaya devam ediyor. Durum böyle olunca izleyici kitlesi bilinçli olarak tercih yapmaya başladı. İzleyici sadece sinemada vizyona yeni çıkan filmi izlemeye değil, vizyondaki filmi izlerken yüksek haz alıp o anı gerçeğe yakın şekilde yaşayabilecek atmosfere de dahil olabilmek istiyor. Bugün hayatımızda olan ve aramıza yeni katılan teknolojilerle sizleri tanıştırmak istiyorum.

IMAX

IMAX (Image Maximum) yüksek boyutta ve netlikte görüntü kapasitesine sahip olan bir film gösterim sistemidir. Kanadalı bir eğlence teknolojisi firması olan IMAX Corporation tarafından bulunmuş ve geliştirilmiştir. Normal bir film karesi 35 mm formatındayken, IMAX filmleri 70 mm’dir. Imax teknolojisinde 2 boyutlu veya 3 boyutlu olmak üzere akan film 7 katlı bina yüksekliğinde ve bir basketbol sahası büyüklüğünde olan dev perdeye yansıtılır. IMAX sistemi bugüne dek yapılan en güçlü, 15 bin watt’lık projeksiyon lambasıyla yansıtılmaktadır. Bu ışığın Ay’dan bile görülmesi mümkündür. Görüntüye 6 kanallı dijital surround ses sistemi eşlik etmektedir. Standart IMAX ekranı 22 metre genişliğinde ve 16 metre yüksekliğindedir.

Ayrıca omni-max olarak isimlendirilen bir IMAX türünde görüntü, balıkgözü mercekler yardımıyla küre biçimindeki perdeye yansıtılır ve yatay eksende 180 derecelik bir görüntü sağlar.

IMAX dünyada büyük format halinde özel mekanlarda sunulan en başarılı film izletme sistemidir.Bazı dezavanajları da vardır.örneğin IMAX çekim yapan kameralar en az bir insan ağırlığındadır.Bu da filmlerde zor sahnelerin çekiminde sıkıntı yaratır.Ayrıca film standart sinema filmlerine göre en az 5 kat daha pahalıdır ve 1 dakikalık çekim binlerce dolara mal olmaktadır.Bu nedenle IMAX çekimde hataya yer olmadığından genelde belgesel filmler, doğa görüntüleri gibi çekimlerde kullanılırlar.

ScreenX

Güney Kore’de CJ CGV sinema zinciri tarafından 2012 yılında geliştirilen ScreenX teknolojisi ile izleyiciler, ana ekranın sağ ve sol tarafına eklenen ekranlar sayesinde filmi, 270 derecelik açıyla izleyebiliyor. Bu teknoloji sayesinde, izleyiciler gelişmiş bir mekan zaman algısıyla etkileyici bir sinema deneyimi yaşayabiliyor. ScreenX teknolojisini ilk kullanan film olan yarım saatlik The X adlı  kısa filmidir. Ülkemizde 26 Mayıs 2017 tarihinden itibaren İstanbul’da yer alan bir teknolojidir. Karayip Korsanları: Salazarın İntikamı filmi ScreenX teknolojisinin kullanımının ilk örneğidir. ScreenX bir başka örneği: bknz.

Dobly Digital

1965 yılında, Ray Dolby adında bir Amerikan fizikçi ve mühendisi Londra’da Dolby Laboratuarlarını kurdu. Hedefi profesyonellere ve genel kullanıma yönelik olarak ses kalitesini yükseltmek için parazit azaltma sistemleri geliştirmekti.

Dolby Digital, dahili çözücüsü sayesinde sesi çözüp, 5 bağımsız hoparlöre ayırıyordu. Her hoparlör bağımsız işlediğinden, etrafınızı saran, gerçek bir surround ses deneyimi sağlayabiliyordunuz. Dünyada en yaygın kullanılan temel surround/çevre ses formatıdır. Basit anlamda sesi dört kanaldan vererek çevre etkisi yaratır. Sol ön, sağ ön, orta ön (merkez) ve surround kanallarından oluşur. Bas seslerin üretildiği (düşük frekans) bir subwoofer eklemek de mümkün olmaktadır. Band genişliği 100Hz-7000kHz arası olan surround kanalı monodur ve iki arka hoparlörler besleyerek aynı sesi üretir. Bu formatta ses dijital olmayıp analogtur. Subwoofer’lar, ses sisteminizdeki insanı titreten derin basları üretmekle görevli olan en geniş hoparlörlerdir.

Batman Returns Dolby Digital teknolojisinin ilk filmiydi, 1992 yazında sinemalarda ilk gösterimi yapıldı. 1995’de çıkan Clear and Present Danger filminin Laserdisc versiyonu Dolby Digitalin ilk ev sineması örneğidir.

Dolby Atmos

Dolby digital tam bant genişliğinde 5 kanaldan ve ayrı bir düşük frekanslı geliştirme kanalından oluşur; ikisi birlikte 5.1 çok kanallı ses olarak bilinir. Her kanal kendi sesini taşır ve ekranda olup bitenlere göre en doğru ses içeriğinin sağlanması için her hoparlör kendi üzerine düşeni yapar. yüksek, orta ve bas frekanslarını üretmek için ön sol, orta ve sağ hoparlörlere iki surround hoparlör katılarak beş kanallı tam bir surround ses sağlanır. hissettiğiniz bas sesler, patlamalar ve düşük frekanslı ses efektleri, bu iş için tahsis edilmiş altıncı bir subwoofer kanalından verilir. Atmos, seslerin konum netliğini arttırmak ve sesin akış yönünün daha iyi anlaşılabilmesi adına geliştirilmiş bir teknolojidir.

D-Box

D-Box teknolojisi, filmdeki sahnelere göre hareket ve titreşim kullanarak sinema izleyicisine aksiyonu birebir yaşatıyor. Film izleme deneyimini yükselten teknoloji, 2009 yılından bu yana Avrupa, Amerika, Asya ve Ortadoğu’dan 30 ülkede 400 sinemada yer alıyor. D-Box şimdilerde yerini 4Dx teknolojisine bırakmaya hazırlanıyor.

Tempur

Güney Kore’nin sinema salonları devi CJ CGV, Türkiye’nin en büyük sinema zinciri Mars Cinema Group’u 800 milyon dolara bünyesine kattıktan sonra yenileme çalışmalarına da başladı. Şirket ilk olarak Güney kore’de de yaygın olan yatak şeklinde sinema koltuklarını ilk kez İstinyepark’ta denedi.

Bu sinema salonu için özel bir alan hazırlanırken, iki farklı salon kurgulandı. Locaların 150 liraya satıldığı sinemada mısır ve içecek sınırsız olarak veriliyor. Sinema salonunun en büyük özelliği ise film arası ve reklamların bulunmaması.

4Dx

Bu sinema teknolojisi günümüz standartlarında bambaşka bir yere götürüyor bizi. 4DX, hareketli görüntü sunumunun standart video ve sesle birlikte koltuk hareketi, rüzgar, yağmur, sis, ışıklar ve kokular gibi çevresel efektlerle zenginleştirilmesini sağlar. Bu sayede izleyici sanki filmin içerisindeymiş gibi bir an yaşayıp aksiyon dolu bu atmosfere kolay bir şekilde dahil olabilecektir. Bu teknolojiyi deneyimleyebilmek için şu sıralar vizyonda olan Tomb Raider filmine gitmek istiyorum. Film 4Dx salonunda oynuyor.Salonun tek kişilik bilet fiyatları 32 TL’dir.

Son Söz..

Bu sinema teknolojilerini sizinle paylaşırken hangi illerde kaç tane salonda bu hizmetler veriliyor diye merak ettim. Araştırdığımda sürekli olarak tek bir firmanın yaptığı girişimler dikkatimi çekti.Büyük bir şehirde yaşamanın avantajlarını bu tabloyla görebiliyoruz.

Çocukluğumda izlediğim perde filmlerinden şimdi koltuğun bile yerinde durmadığı yağmur damlaları, sis ve baloncukların havada uçuştuğu; 1.sınıf salonlardan, yataklı salonlara kadar her şey eskisinden daha farklı.. Bu teknolojiler içerisinde imax ve 4dx favorim. 4Dx’i deneyimledikten sonra daha iyi göreceğim.

Şimdilik bu kadar.
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle..

Not: * Verilen sayılar yaklaşık değerlerdir. Güncellemeye göre değişkenlik gösterebilir. 

Kaynaklar:
https://www.cinemaximum.com.tr/teknolojiler
https://www.chip.com.tr/haber/surround-ses-dolby-digital-dts-thx-nedir_55578.html

https://eksisozluk.com/dolby-digital–125315
http://www.marsmedia.com.tr/teknolojiler