Temel Git Yapısı ve Kurulumu

Herkese merhaba,

Bugün programlama dünyasındaki en önemli konulardan biri olan git versiyon sistemini keşfediyor olacağız. Neden bu sisteme ihtiyaç duyulmuş sorusuna yanıt bulacağız. Yazıyı incelerken “Aaaa evet yaaa!!” diyeceğinizi şimdiden hissediyorum. Hadi bir bakalım bu git yapısına 🙂

İlk soru: Neden kontrol sistemine ihtiyacımız var?

Mantığımıza oturtabilmek ve somut olarak görebilmek için sorumuzu soruyoruz. Neden versiyon kontrol sistemine ihtiyacımız var? Bilgisayarınızda bir doküman düzenlemesi yapıyorsunuz ve örnek bir isim olan proje.docx isminde kaydediyorsunuz. Aynı dosyada bir düzeltme daha yapıyorsunuz ve bunun ismini de proje-son.docx olarak kaydediyorsunuz. Buraya kadar tanıdık gelen bir şey oldu mu? 😄 Tabi düzeltmeler yetmiyor, proje-son-ekson-2-teslim.docx kadar uzayabiliyor. Düzenlemelerinize baktığınızda proje-son ile devam eden 5-6 belki de 10 farklı dosya üretip kaydettiğinizi görüyorsunuz.

Bir dosya üzerinde sadece 5-10 yeni dosyayı siz ürettiniz. Dosya üzerinde iki kişi çalıştığını düşündüğümüzde teker teker dosya üretip de bunları birleştirmek için mi zaman kaybedeceksiniz? “Dosyanın üzerine yaz” gibi tehlikeli bir işlemde son güncellemedeki bir miktar kodun silindiğini ve yedek almadığınızı da düşünelim. Süreci biraz daha çıkılmaz hale sokabilmek adına kişi sayısını da artıralım 🙂 Neyse ki bu bir senaryo 🙂

Yukarıda yer alan durum gibi daha bir çok durumun programlama sürecinde yaşanmaması adına çözüm önerilerine ihtiyaç vardı. Bu sebeplerden dolayı yazılan kodları gelinen aşamaya kadar yorum ekleyerek bir sistemli şekilde kaydedip kayıtları geri getirebileceğimiz, çalışmaya erişimi olan herkesin görüp inceleyebileceği çalışmaya katkı sunduğunda onlar için de bir değişiklik kaydı oluşturulacak, her bir kayıt adımını kaydedecek bir sisteme ihtiyaç vardı. Bu kayıtlar arası geri alma işlemleri de herkes için geçerli olabilecekti. Tüm bu durumları göz önünde bulundurarak versiyon kontrol sistemi olan Git sistemi oluşmaya başladı.

Peki Git Nedir?

Git, yazılım geliştirme süreçlerinde kullanılan, hız odaklı, dağıtık çalışan bir sürüm kontrol ve kaynak kod yönetim sistemidir. İlk sürümü Linux çekirdeği’nin geliştirilmesinde kullanılmak üzere 2005 yılında bizzat Linus Torvalds tarafından tasarlanıp geliştirilmiştir.

Git sürüm kontrol sistemini kullanan her bir çalışma dizini (proje), internet erişimi ya da merkezi bir depo olmaksızın tüm tarihçeyi tutan ve sürüm kontrol sisteminin tamamını içinde barındıran tam yetkili birer depodur. Aynı çalışma dizininin birçok depodan birindeki kopyasında yapılan değişiklikler diğerlerine güven temelli bir değerlendirmeyle kabul edilir; Güvenilmeyenden değişiklik alınmaz, o kendi ayrı sürümünü geliştirmeye devam eder.

Bu yapıda her bir kayıt/değişiklik için ayrı bir dosya oluşturulmuyor. Bizdeki proje-son, proje-ekson gibi dosya isimlerinin uzasıya ilerlediği bir durum yok ve oluşturulan her bir kayıt, kontrol sistemine ait ana(master) dosyaya kaydediliyor.

Siz her zaman son güncel dosyaya erişirken geri almak istediğiniz noktalarda kontrol sistemi yardımıyla ilgili noktaları gözden geçirebilir ve çalışmanızı geri döndürebilirsiniz. Bu noktaya kadar konu anlaşıldıysa uygulamaya geçebiliriz.

Kuruluma Başlamadan Önce

Git kontrol sistemini kullanırken ben Visual Studio Code uygulaması üzerinden ilerleyeceğim. Eğer siz de Visual Studio Code kullanmak isterseniz şuradaki resmi web sitesinden uygulamayı indirip bilgisayarınıza kurabilirsiniz.

Git Kontrol Sistemi Kurulumu

Git kontrol sisteminin resmi sayfasına https://git-scm.com/downloads adresinden ulaşabilirsiniz. Sayfayı açtığınızda kendi işletim sisteminize göre kurulum uygulamasını indirebilirsiniz. İleri seviye kullanıcılar için de github üzerinden kurulum linki de var. Bu kurulum türünü de ayrı bir blog yazımda paylaşacağım.

Kurulum işlemini gerçekleştirirken temel işaretlemeler sonrası sizin vasrayılan kod editörünüzü belirlemenizi isteyecektir. Git versiyon sistemi aşağıdaki uygulamaları destekler:

• Nano Editör,
• Vim Editör,
• Notepad++,
• Visual Studio Code,
• Visual Studio Code Insiders,
• Sublime Text,
• Atom,
• VSCodium,
• Notepad,
• Wordpad gibi uygulamaları desteklemektedir.

Biz burada Visual Studio Code seçeneğini seçerek devam edelim.

Kurulum Detayları

Kurulumun sonraki ekranda ana dosya adı olarak nasıl bir tanımlama yapacağınıza karar vermenizi istiyor. Biz yeni oluşturacağımız için Next diyoruz.

Bu uygulamayı Visual Basic Code üzerinden (üçüncü parti uygulama ile) kullanacağımızdan dolayı ikinci seçenek olan “Git from the command line and also from 3rd-party software” seçiyorum.

OpenSSH (OpenBSD Secure Shell olarak da bilinir) istemci-sunucu mimarisinde güvenli olmayan bir ağ üzerinden güvenli bir kanal sağlayan Güvenli kabuk (SSH) protokolüne dayanan bir güvenli ağ yardımcı program paketidir.

“Use bundled OpenSSH” seçiyoruz.

Arkaplan işlemlerinde güvenli veri iletimi için OpenSSL kütüphanesini kullanmayı tercih ediyorum. Ekranda “Use the OpenSSL library” seçeneğini seçiyorum.

Satır sonu dönüşümleri için “Checkout Windows-Style, commit Unix-style line ending” seçeneğiyle devam ediyoruz.

Git Bash terminal emülatorü için MinTTY uygulamasını kullanmasını istiyoruz. Dilerseniz Windows’un konsol ekranını da destekleyen seçeneği seçebilirsiniz.

Komutlarda kullanılacak git pull işlemi için hangi davranışın uygulanması gerektiğini belirlememiz isteniyor. “Fast forward or merge” seçeneği ile devam ediyoruz.

Bir kimlik yöneticisine ihtiyacınızın olacaksa bu seçeneği seçebilirsiniz.

Dosya sistem belleklemeyi aktif ederek önemli ölçüde hızlı ilerleme gerçekleştirebilirsiniz.

Git kontrol sisteminin kurulumunu gerçekleştirdik. Artık Visual Studio Code uygulaması üzerinden örnek bir kullanımını görüyor olacağız. Yazının devamını şuradan yeni blog yazısı olarak okumaya devam edebilirsiniz.

Kolay gelsin.

Kaynaklar:

https://git-scm.com/downloads
https://tr.wikipedia.org/wiki/OpenSSH
https://tr.wikipedia.org/wiki/Git_(yaz%C4%B1l%C4%B1m)